آرزوها

نگاهم کن! در این چشمان خیره چه می بینی؟ این چشمان مات گشته از افسانه ها و ماجرا। این چشمان جا مانده در کودکی. چشمانی که هزاران کوی و پستوی آرزوها را پیموده است...

...
به یاد می آورم... گاهی به یاد می آورم آن آرزوهای دور دوران بچگی را। می اندیشم به تمامی آرزوهای کودکانه و احمقانه ای که در سر داشتم। دور نمی نماید آرزو داشتن ها. ولی پیر می نمایم. حس عجیب بزرگ شدن را دارم. می اندیشم آیا هنوز هم می توانم آرزویی داشته باشم؟ یا که آرزو تنها برای آن روزهای دور و از دست رفته است؟

...
کی بزرگ شدم؟ کی می بایست آن حماقت را کنار می گذاشتم و از آرزوهایی دور و ابلهانه دست می کشیدم؟ کی کنارش نگذاشتم؟ همچون کودکی شده ام که در میان آدم بزرگ ها نشسته است। رویاهایم دورند، خواسته هایم پوچ، و تقاضای رسیدن به آن ها محال...

...
نگاهم کن!... مرا در آغوش گیر... ، رهایم کن... من محتاج آرزوهایم... ، صدایم کن! مرا با نام آرزوها صدا کن تا که پیرتر نشوم। تا که در روزمرگی نمیرم. تا که در زندگی تا نگردم... این شانه های خمیده در باران، تنها در سرزمین پر باد آرزوها از هم جدا می شوند. پرواز می خواهم من در این باد... گهگاه... ، همراه می خواهم...

...
من نه در فرآیند پیر شدن، که در بازگشت و جوان شدن همراه می خواهم. در ماندن در آغوش همان آرزوهای محال....
...

تکرار

به فراموشی خواهم شد؛

آهسته و رنج آور،

به فراموشی تو

دچار خواهم شد.

*

فراموشی چشم

فراموشی لب...

آنجاست که بی قرار خواهم شد.

*

فراموشی تن،

از نرمی پوست...

فراموشی دست،

از گرمی دوست...

بر غربت خویش سوار خواهم شد.

*

من

آهسته و رنج آور

بر بوسه های آخر

مدام...

تکرار خواهم شد

...

خاطرات

ای دفترچه خاطراتم

که دیگر دستی برویت نمی کشم،

دیگر مرور نمی کنم ات،

خاطرات ات را نمی خوانم

و در آغوش نمی گیرم ات...

آن خنده ها که فراموش کردی،

آن شادی ها و بی غمی ها،

که در تاری و تباهی خاک می خورند،

آیا شود که دوباره در تو بنویسم؟!

...

من در پایان تو که پایان نمی یابد پایان یافتم...

چگونه

در این دود

ماشین

شلوغی بی انتهای شهر...

پس از آنهمه صدا

و ناز

و اشاره...

ترک آغوشت چگونه؟

خواب چگونه؟

بالش پردار چگونه؟

تختخواب خالی چگونه؟

من چگونه؟

خاطرات تو چه طور؟!

دستان پُر ما در شلوغی ها رفت،

در خلوت خود اما،

تنها برگشت...

چگونه؟!

چشمانت

ای تویی که می خواستی سختی هایم را تحمل کنی،

ببین که چگونه بزرگترین سختی ام شدی.

...

این ورق ها را تنها گذاشته ای،

تا در انتهای کمد آنقدر عرق خورند،

که حسابی جا بیفتد...

تا که شاید روزی او برگردد و به یاد ما نوشد

...

من،

آواره،

آنقدر سفر خواهد کرد،

تا سفر تو از یادش برود.

و شبها نمی خوابد

مبادا که مست گردد،

از آن شرابی که دیگر نگاهش نمی کند...

...

چه پرهیزگار شدم

چه پرهیزگار شدم

هم در شراب

هم در کلام

هم در مستی چشمانت...

چه پرهیزگار شدم

فاصله

روزهایم پر اند از مشغله و پرکاری

بی وقفه و پشت هم می آیند

حتی ثانیه ای خالی نیست...

ای تویی که در هیچ کجا نمی گنجی!

چگونه در فاصله ی این یک دم ها نشسته ای

و دم از من می ربایی!؟

...

در پس این ثانیه ها

هیچ نیست

جز مرگ هر لحظه ی این تن

ببین به کجا چنگ انداخته ام!

به سکوت جاودانه شان که مرا خواهند کشت...

زهر ریز

بریز

تمام افکاری را که نمی دانی به کجا برسانی

غم هایی که نمی توانی تحملشان کنی

بریز در جام من تا به جای تو نوشم

تا پشت این چهره ی بی درد نهانش کنم

پشت این سکوت بی فرجام

بریز در جان من تا له شود این قلب مرده

...

بریز تا بریزم این شیشه های شکسته را به زیر پا

ای تویی که مدام خنده از لبانم می ربایی

من از پس تمامی این ضربه ها زنده برون خواهم آمد

بدون اینکه سیگاری روشن کنم

پس بی تعلل بریز

بریز و له کن آنچه دیگر از من باقی نیست

...

من در این کار اُستادم

بدرود ای سرزمین بزرگمردان مرده

ایران سال هاست که مرده است، جز در اندک خاطراتی محو و بی سروته، جز در ستون های شکسته و در دام باد و آب افتاده، جز در مردگانی که من و تو باشیم جایی ندارد. به راحتی می توان گفت ایران تبدیل به آیینی مقدس شده است که احترام به آن در رگ و ریشه مردمانش رخنه کرده است. هرچه بیشتر در ایران شناسی پیش رویم مردگانی این آیین آشکارتر می شود. آیینی که سینه به سینه در مردمانی کور و از دست رفته نقل می شود. مردمانی که زندگان را می کشند و از مردگان افسانه می سازند و با رفتارهای پوچشان آخرین امیدها به زایش دوباره ی این آیین را از بین می برند.

ایران آرامگاه بیگانه ترین آشنایان خویش است. چند خطی از حافظ را می توان از دست کودکان فال فروش بیرون کشید، ولی عاشقانه ترین غزلیات سعدی در هیچ کجای این سرزمین کسی را رسوا نمی کند. تراژدی های بزرگش در ستون های نیمه کاره و در بیابان های پراکنده که هیچگاه گذاری بدانها نمی افتد، بی یار و مونس گشته اند. از شاهنامه مپرس! از شاهنامه که مپرس!

ایران را نمی دانم که چه دارد ولی مردمانش دستانی بزرگ دارند که هرازچندگاهی بر سر بکوبند و دردشان آید و این دردهای کوچک فراموشی غم های بزرگ را برایشان ارمغان آورد. که هر روز کمپین یادآوری های چه و چه و چه به راه بیندازند و غزلیات حافظی که در کتابخانه دارند بیشتر و بیشتر خاک خورد. سعدی کمتر، چراکه در هر خانه ای نیست و شاهنامه که مپرس!

بخواب کوروش! بخواب که خلیج فارس ات را با آلودگی ها و زباله هایمان کشتیم. بخواب و مرزهای بیکرانه ات را رها کن که مرز آرامگاهت بر آب است. بخواب که از تمامی فرهنگ و سخن هایی که با ما داشته ای هیچکدام را نشنیده ایم و نخوانده ایم. بخواب کوروش! آرزوهایت را رها کن. داشته ها و نداشته هایت را، و تمامی آنچه برایمان به ارث گذاشته ای. همه را رها کن و دستان مردمانت را بگیر که همیشه آماده ی برسرکوبیدن های مدام اند.

وحشت

آن زمان که تو به راحتی از کارهای وحشتناکی که می توانی انجام دهی می گویی، مردم حتی نمی توانند به کاری آنقدر وحشتناک فکر کنند. حتی چیزی که به نظرشان امروز وحشتناک بوده را فردا از یاد می برند. آنقدر نسبت به این موضوع فراموشکارند که وقتی تو را به خاطر حرف های وحشتناک ات محاکمه می کنند یادشان نیست که تو تنها عکس العملی ساده از رفتارهای وحشتناکی هستی که با تو داشته اند.

چهره ی وحشت زده ات برایشان وحشتناک است و وحشت زده درباره ات قضاوت های وحشتناک می کنند.

آنوقت است که ایده ای که با "خشم و هیاهو" ی "فالکنر" شکل گرفت با "محاکمه" ی "کافکا" پایان می یابد؛ تو به سادگی می پذیری، به همان سادگی که آنها فراموش می کنند که چه وحشتناک تو را کشته اند.

----

پا نوشت:

ویلیام فالکنر در کتاب خشم و هیاهو، فصل دوم، دوم ژوئن 1910، ترجمه بهمن شعله ور، می نویسد: "آنوقت پدر گفت اینم غم انگیزه مردم نمیتوانند کاری آنقدر وحشتناک بکنند. اصلا نمیتوانند کاری بکنند که زیاد وحشتناک باشد. حتی چیزی که امروز به نظرشان وحشتناک بوده فردا یادشان نیست."

البته من ترجمه ی دیگری خواندم که به نظرم بهتر بود ولی یادم نیست از چه کسی!

گل

به من اندکی وقت بده!

ولی نه از این زمان ها که کیسه کیسه پوچ می کنیم.

در میان تپش لب هایت به من وقت بده.

و نه در میانه ی سکوت ات که کران ندارد

...

آن سکوتی که از میان تمام سخن ها

برّنده ترین بود بر صدای من...

من نه فقط غرور خود را در سکوت تو کشتم،

که امیدم را نیز...

دیگر در این گل

خواسته ای نیست! این شبنم آرزوهاست که می چکد در من...

...

دیگر از چه بترسم؟!

من بودم که خودم را کشتم

بیهوده از تو نمی خواهم که بر مزارم بنشینی...

کاروان - سعدی

ای ساربان آهسته رو کارام جانم می‌رود

وان دل که با خود داشتم با دلستانم می‌رود

من مانده‌ام مهجور از او بیچاره و رنجور از او

گویی که نیشی دور از او در استخوانم می‌رود

گفتم به نیرنگ و فسون پنهان کنم ریش درون

پنهان نمی‌ماند که خون بر آستانم می‌رود

محمل بدار ای ساروان تندی مکن با کاروان

کز عشق آن سرو روان گویی روانم می‌رود

او می‌رود دامن کشان من زهر تنهایی چشان

دیگر مپرس از من نشان کز دل نشانم می‌رود

برگشت یار سرکشم بگذاشت عیش ناخوشم

چون مجمری پرآتشم کز سر دخانم می‌رود

با آن همه بیداد او وین عهد بی‌بنیاد او

در سینه دارم یاد او یا بر زبانم می‌رود

بازآی و بر چشمم نشین ای دلستان نازنین

کاشوب و فریاد از زمین بر آسمانم می‌رود

شب تا سحر می‌نغنوم وندرز کس می‌نشنوم

وین ره نه قاصد می‌روم کز کف عنانم می‌رود

گفتم بگریم تا ابل چون خر فروماند به گل

وین نیز نتوانم که دل با کاروانم می‌رود

صبر از وصال یار من برگشتن از دلدار من

گر چه نباشد کار من هم کار از آنم می‌رود

در رفتن جان از بدن گویند هر نوعی سخن

من خود به چشم خویشتن دیدم که جانم می‌رود

سعدی فغان از دست ما لایق نبود ای بی‌وفا

طاقت نمیارم جفا کار از فغانم می‌رود

کوچه - فریدون مشیری

بی تو مهتاب‌شبی،

باز از آن كوچه گذشتم،

همه تن چشم شدم، خیره به دنبال تو گشتم،

شوق دیدار تو لبریز شد از جام وجودم،

شدم آن عاشق دیوانه كه بودم.

،

در نهانخانۀ جانم،

گل یاد تو درخشید

باغ صد خاطره خندید،

عطر صد خاطره پیچید...

،

یادم آمد كه شبی باهم از آن كوچه گذشتیم

پر گشودیم و در آن خلوت دل‌خواسته گشتیم

ساعتی بر لب آن جوی نشستیم.

،

تو، همه راز جهان ریخته در چشم سیاهت.

من همه، محو تماشای نگاهت.

،

آسمان صاف و شب آرام

بخت خندان و زمان رام

خوشۀ ماه فروریخته در آب

شاخه‌ها دست برآورده به مهتاب

شب و صحرا و گل و سنگ

همه دل داده به آواز شباهنگ

،

یادم آید، تو به من گفتی:

ـ از این عشق حذر كن!

لحظه‌ای چند بر این آب نظر كن،

آب، آیینۀ عشق گذران است،

تو كه امروز نگاهت به نگاهی نگران است،

باش فردا، كه دلت با دگران است!

تا فراموش كنی، چندی از این شهر سفر كن!

،

با تو گفتم:‌ حذر از عشق!؟ - ندانم

سفر از پیش تو؟ هرگز نتوانم،

نتوانم!

،

روز اول، كه دل من به تمنای تو پر زد،

چون كبوتر، لب بام تو نشستم

تو به من سنگ زدی، من نه رمیدم، نه گسستم...

،

باز گفتم كه : تو صیادی و من آهوی دشتم

تا به دام تو درافتم همه جا گشتم و گشتم

حذر از عشق ندانم، نتوانم!

،

اشكی از شاخه فرو ریخت

مرغ شب، نالۀ تلخی زد و بگریخت . . .

،

اشک در چشم تو لرزید،

ماه بر عشق تو خندید!

،

یادم آید كه: دگر از تو جوابی نشنیدم

پای در دامن اندوه كشیدم.

نگسستم، نرمیدم.

،

رفت در ظلمت غم، آن شب و شب‌های دگر هم،

نه گرفتی دگر از عاشق آزرده خبر هم،

نه کُنی دیگر از آن كوچه گذر هم . . .

،

بی تو، اما، به چه حالی من از آن كوچه گذشتم!

پر کن پیاله را - فریدون مشیری

پرکن پياله را

کاين جام آتشين

ديري ست ره به حال خرابم نمي برد

اين جام ها، که در پي هم مي شود تهي

درياي آتش است که ريزم به کام خويش،

گرداب مي ربايد و، آبم نمي برد!

* * *

من، با سمند سرکش و جادويي شراب،

تا بي کران عالم پندار رفته ام

تا دشت پر ستارۀ انديشه هاي گرم

تا مرز ناشناخته مرگ و زندگي

تا کوچه باغ خاطره هاي گريز پا،

تا شهر يادها...

ديگر شراب هم

جز تا کنار بستر خوابم نمي برد،

* * *

هان اي عقاب عشق!

از اوج قله هاي مه آلود دور دست

پرواز کن به دشت غم انگيز عمر من

آنجا ببر مرا که شرابم نمي برد!

آن بي ستاره ام که عقابم نمي برد!

* * *

در راه زندگي،

با اينهمه تلاش و تمنا و تشنگي،

با اينکه ناله مي کشم از دل

که: آب... آب!

ديگر فريب هم به سرابم نمي برد!

پر کن پياله را ...

جانان من

ای که در غربت ام پیدا شدی

آشکارا در تو گم گشتم و تو...

شدی آن دغدغه ی پنهان من

...

این جان که بر من می رود خواهان توست

این جمله که بر تو می رود پایان من

آزار - سیمین بهبهانی

یارب مرا یاری بده ، تا خوب آزارش دهم

هجرش دهم ، زجرش دهم ، خوارش کنم ، زارش کنم

*

از بوسه های آتشین ، وز خنده های دلنشین

صد شعله در جانش زنم ، صد فتنه در کارش کنم

*

در پیش چشمش ساغری ، گیرم ز دست دلبری

از رشک آزارش دهم ، ازغصه بیمارش کنم

*

بندی به پایش افکنم ، گویم خداوندش منم

چون بنده در سودای زر ، کالای بازارش کنم

*

گوید میفزا قهر خود ، گویم بکاهم مهر خود

گوید که کمتر کن جفا ، گویم که بسیارش کنم

*

هر شامگه در خانه ای ، چابکتر از پروانه ای

رقصم بر بیگانه ای ، وز خویش بیزارش کنم

*

چون بینم آن شیدای من ، فارغ شد از سودای من

منزل کنم در کوی او ، باشد که دیدارش کنم

*

گیسوی خود افشان کنم ، جادوی خود گریان کنم

با گونه گون سوگندها ، بار دگر یارش کنم

*

چون یار شد بار دگر ، کوشم به آزار دگر

تا این دل دیوانه را راضی ز آزارش کنم

***

==============================

شعر دیوانگی از دفتر مرمر(آزار) از سیمین بهبهانی.

بعدها ابراهیم صهبا در پاسخ شعری دیگر سرود و سیمسن بهبهانی نیز پاسخی دیگر بداد و یک بار دیگر نیز سروده ای از ابراهیم صهبا پدید آمد.

ناز ریز

نفسهایم بر نفس هایت شمار،

قدمهایت را به چشمانم گذار،

باز آی...

عشوه کم ریز و کم تر ناز کن...

چشم تو روز من و لبهای تو پایان من،

دلبرم!

اندکی با ساز من آغاز کن...

بی عقربه

این ثانیه ها که می گذرند گذر عمر من اند،

ولی من بیش از اینها

از گذر عمر تو می هراسم...

تلاطم

در تلاطم آن شب که فقط تو بودی،

چیزی از من نماند جز تلاطم تو...

سهم من

پس از مدت ها که همه بودند و تو بودی

آن لحظه رسید که کسی نبود،

تو هم نبودی

...

باید یاد می گرفتم که تورا با دیگران قسمت کنم

کلام

ای که لبان بسته ات مرگ مرا در پی دارد...

خاموش نمان!

در من ترنم کن تا زنده گردم

...

من از لبان بسته ی تو می ترسم

جز کام می خواهم

آن گاه که می نوشم ات، شراب را بیشتر کن

کلام می خواهم

...

بگو...

سکوت

لب به لب گیر

چشم به چشم شو

جام ریز

کام ده

بی نفس می تازم

بی رمق می بازم

تن من در سکوت تن توست

دست به آتش برده

تن به خلوت داده

فریادم شو

آزادم کن

ای که به ناله های من نگرانی....

من سالهاست تورا ترک کرده ام....

Life

We are proceeding our life,
step by step
...
but losing our courage and dreams,
one by one,
and little by little...
d

سقوط

اي تويي كه با هر لبخندي كه به من مي دهي هزار غم بر لبم مي نشاني، من هنوز هم اين غم ها را با شيريني نگاهت طاق مي زنم!
ولي بي انصاف، مرا اينچنين در خود مي شكاني و نمي داني كه من درد تكه هاي شكسته ي وجودم را مي توانم تحمل كنم ولي طاقت ناراحتي تورا ندارم!
من در افكار طنين يافته ي خود دل مي سوزانم براين بي كسي پايداري كه چه علاقه مند مي خواهد همه كس باشد!
...
مي دانم! بي انصافي ست كه ناراحتي هايم رابه پاي تو بنويسم، ولي تو نيز با نبودن هاي دقيق و به موقع خود تشديدم كردي!
...
تو همان اول با كلام بي رحمانه ات مرا از گفتن خويش كشتي. من برايت آغوش شدم تا دربرم گيري، افسوس كه نوازش هايت به آن زخم كه بايد نمي رسد. تو فراموش كرده اي و اين زخم مرا آنچنان ضعيف كرده كه نمي توانم به يادت آورم! با من آميخته اي و نمي بيني كه در پيچيدگي دوگانگي و سكوت ات كجا مي روم!

كوچ

اي تو كه تنها نگراني من هستي و شب و روزم را چنان مي ربايي كه گويي ربايشي دركار نيست! من از عبور انتقام جويانه ي تو مي ترسم، ولي هنوز دورم از آن درك عظيم!
من با تو، همان گونه كه تو با همه، پيمان آشتي ناپذير بسته ام.
اي رياكارترين سوال هستي! هنوز مانده تا آنقدر به تو علاقه مند شوم كه تنفر هميشگي ام از تو را فراموش كنم! تو همانند دلقكي در مقابل ام پاي مي كوبي و آن روز كه به تو مي بازم نيستم كه سردي هميشگي ات را بنگرم.
من با تو بودن را همانقدر مي خواهم كه نبودنت را!
بر تو جز دلسوزي نيست؛ كه تو نبودن مرا مي بيني و من، بودن تو را نه!

ياس فلسفي

من دچار پوچي فلسفي گشته ام!
بين خودمان باشد كمي هم نه، گويي بيش از اينها هراسيده ام!

ثبات (2)

هر روز در تمرين شنا شركت مي كنم ولي...
شايد بيشتر از انتظار غرق شده ام
يا زودتر از آنچه انتظارم مي رود!
شده ام؟!
يا خواهم شد؟!
چه مي خواهم!
پس از اينهمه غرق شدن در روزمرگي و بيهودگي...

تشديد

پس از سالهايي كه منتظر زمان بودم آنچنان بي شتاب گذشت كه در گمگشتگي اش شك كردم.
من كه در تظاهر انديشه مبدا هستي ام!
آيا در حركت تند واپسين سوال جا ماندم!؟
آيا اين وابستگي بدانجاست كه از آن من نيست؟!
و من بيهوده مي ترسم از گذر ثانيه هايي كه تو آنجا نشسته اي!
از من عبور كن تا بي عقربه شوم.

...

تو به دنبال سكوت مي گردي
و من سرشار از آن سكوتي ام كه نمي خواهي

غریبی

جان من!
من كه جز اندكي حدس نيستم توان سخن گفتن ندارم
تو آيا!
هيچ سراغ مي گيري از انديشه هاي گم شده در شيار حوادث؟
در اين حادثه ي بزرگ كه سخن گفتن را ربوده است!
...
به ناشنيده ها و ناگفته ها مي تازي
هيچ در خلوت خود انديشيده اي كه اين ناشنيدن و ناگفتن براي چيست؟!
...
براي تو؟!
براي من؟!
براي آن ديگري كه در تلاطم رهايش كرديم؟!
...
آيا براي آن ديگري ست كه در تلاطم رهايش كرديم؟!
...
هيچ انديشيده اي؟
به آن ديگري كه در تلاطم رهايش كرديم؟!
...
جان من...
باري چو عسل نمي دهي نيش مزن!

ثبات

به كدام خيال پرورانده شدي كه اينچنين با ثبات مي نمايي؟
فراموش كرده اي اين تزلزلي كه در رگ دنياست و هر روز درون تو پمپ مي شود؟!
افسوس...
كه لب من براي سرزنش تو نيست